Photo: Jordan Makarof
ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΖΟΥ
Ελληνίδα ρεκορντγούμαν του Μαραθωνίου
Φωτογραφήθηκε στο Νέο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς
Η ΜΑΡΙΑ ΛΕΕΙ:
Ξεκίνησα τον αθλητισμό γύρω στα 12, με στόχο κυρίως να γυμνάζομαι, τίποτα παραπάνω. Από πολύ νωρίς, στα 13-14, είπα στον προπονητή μου: “Κοιτάξτε, κύριε, εμένα δεν με καλύπτουν οι μικρές αποστάσεις, τα 1.500 και τα 3.000 μέτρα. Εγώ θέλω να τρέξω μαραθώνιο”. Εκείνος μου εξήγησε πως ήμουν πολύ μικρή για να δοκιμάσω κάτι τέτοιο.
Έκανα μερικά χρόνια υπομονή και στα 18 μου του είπα πως αν δεν με έβαζε να κάνω μαραθώνιο στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, θα σταματούσα. Έτσι όπως τον “απείλησα”, κατάλαβε πως η απόφασή μου ήταν σοβαρή και με έβαλε σε προπόνηση να τρέξω δοκιμαστικά, για πρώτη φορά, 20 χλμ. – μέχρι τότε έτρεχα 12 με 14 χλμ. το πολύ.
Η απόσταση αυτή ήταν όντως μεγάλη για μένα, κουράστηκα και γύρισα στον προπονητή μου περπατώντας. Όταν εκείνος, βλέποντάς με εξαντλημένη, με ρώτησε: “Τι λες τώρα, Μαρία; Θα τρέξεις μαραθώνιο;”, εγώ του απάντησα: “Κύριε, στον αγώνα θα είναι εντελώς διαφορετικά τα πράγματα!”. Ένα μήνα μετά, έτρεξα στις Σέρρες τον πρώτο μαραθώνιο της ζωής μου και έκανα τη δεύτερη καλύτερη επίδοση όλων των εποχών στην Ελλάδα. Την επόμενη χρονιά κατέρριψα το Πανελλήνιο Ρεκόρ, το πρώτο από τα 17 που έκανα στο σύνολο της καριέρας μου.
Το 1989 ήμουν η μικρότερη σε ηλικία αθλήτρια που μπήκε στις 100 καλύτερες μαραθωνοδρόμους του κόσμου. Δεδομένου ότι οι μαραθωνοδρόμοι ωριμάζουν αθλητικά σε μεγαλύτερη ηλικία σε σχέση με άλλους αθλητές, το γεγονός ότι ήμουν 19-20 χρόνων και έκανα τέτοιες επιδόσεις έχει τη σημασία του.
Αυτό που με συγκινούσε στο μαραθώνιο από μικρή ήταν ότι αγωνιζόμουν με αντίπαλο τον εαυτό μου, ενώ έπρεπε να είμαι απόλυτα συγκεντρωμένη σε κάθε δευτερόλεπτο της διαδρομής. Η διεργασία που συνέβαινε στο σώμα και στον πνεύμα μου με συνάρπαζε. Έβλεπα πόση δύναμη και πόση ενέργεια κρύβεται στην ανθρώπινη ψυχή. Στην αρχή με κινητοποιούσε η πρόκληση του να σπάσω το ρεκόρ μου. Στη συνέχεια όμως, με κέρδισε η μάχη ανάμεσα στο νου και το σώμα. Εκεί που το μυαλό σού παίζει παιχνίδια, εκεί που σου λέει “δεν αντέχεις άλλο”, το σώμα καταφέρνει να σταθεί όρθιο με μόνο όνειρο τον τερματισμό.
Έκανα πάντα πολύ σκληρή προπόνηση. Έτρεχα από 190 έως 210 χλμ. την εβδομάδα. Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να μπορέσω να σπάσω τα ρεκόρ που ήθελα. Έχω κάνει σχεδόν τεσσερισήμισι φορές το γύρο του κόσμου τρέχοντας. Δεν μου έλειπε ποτέ η θέληση και το πάθος, ενώ δεν λογάριαζα καθόλου το σωματικό κόστος. Το μόνο που ήθελα ήταν να βελτιώνομαι.
Το 1990 κέρδισα το χρυσό μετάλλιο στο Βαλκανικό Πρωτάθλημα της Κωνσταντινούπολης. Θυμάμαι ακομα το άκουσμα του εθνικού ύμνου. Το 1996 έγινα η πρώτη Ελληνίδα μαραθωνοδρόμος που πήρε μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1997, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αθήνας, κατέλαβα τη 12η θέση με Πανελλήνιο Ρεκόρ Κλασσικής Διαδρομής.
Μάζεψα όλες αυτές τις εμπειρίες, θετικές κι αρνητικές, τις έκανα ένα παζλ και έφτασα στον “υπέρτατο άθλο”: Έτρεξα τα 530 χλμ. απο την Αθήνα στη Σπάρτη και τούμπαλιν, ώς το Μαραθώνα (απόσταση που αντιστοιχεί σε 13 περίπου μαραθωνίους), μέσα σε 7 μέρες, για να τιμήσω της επέτειο της Μάχης του Μαραθώνα, το 2010. Ένιωθα ότι είχα χρέος απέναντι στην Ιστορία να το κάνω. Όλοι οι μαραθώνιοι που είχα τρέξει, όλες οι επιτυχίες και και οι αποτυχίες μου, με βοήθησαν να πετύχω αυτό τον άθλο, τον οποίο δεν έχει καταφέρει ποτέ ξανά γυναίκα.
Έτρεχα περίπου 90 χλμ. τη μέρα, στην πορεία αρρώστησα, από την τρίτη μέρα έτρεχα με πυρετό, αλλά δεν το έβαζα κάτω. Δεν με ενδιέφερε τίποτα, μόνο να τερματίσω. Δεν φοβόμουν τι μπορεί να πάθω, δεν ανησυχούσα, ο στόχος μου ήταν τόσο υψηλός και η δύναμη της ψυχής μού έδινε τέτοια ώθηση που όλα τα υπόλοιπα, τα γήινα, μου φαίνονταν μικρά. Όταν τερμάτισα, δεν υπήρχε ούτε ένα σημείο στο σώμα μου που να μην πονάει. Χρειάστηκα σχεδόν 40 ώρες για να συνέλθω πνευματικά και να συνειδητοποιήσω πως είχα πετύχει το στόχο μου, πως ήμουν ακόμα ζωντανή και τα είχα καταφέρει.
Μέσα από τον αθλητισμό εξελίχθηκα ως άνθρωπος και πήρα πολύ σπουδαία διδάγματα, όπως ότι η ζωή είναι πολύ όμορφη και γίνεται ακόμα ομορφότερη όταν ξεπερνάς τον εαυτό σου. Έμαθα πώς όταν κάνεις το καλύτερο που μπορείς, το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να σε δικαιώσει. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τις ατομικές προσπάθειες. Ακόμα και στη δύσκολη στιγμή που περνάει η χώρα μας αν όλοι, ο καθένας στο μονοπάτι του, κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, τότε η Ελλάδα θα σταθεί και πάλι όρθια.
Ο μαραθώνιος είναι το μοναδικό άθλημα που κάνει όλους τους αθλητές, όλους τους συμμετέχοντες, ίσους. Στον ίδιο αγώνα μπορεί να τρέξει ο Χαιλέ Γκεμπρεσελασιέ με στόχο το Παγκόσμιο Ρεκόρ κι ένας ερασιτέχνης δρομέας που δοκιμάζει πρώτη φορά μαραθώνιο, με στόχο τον τερματισμό, έστω και στις 8 ώρες. Πουθενά αλλού δεν συμβαίνει αυτό!
Πλέον προπονώ ανθρώπους όλων των ηλικιών, που δεν είχαν καμία σχέση προηγουμένως με το τρέξιμο και βάζουν στόχο το μαραθώνιο. Όλοι μπορούμε να τρέξουμε μαραθώνιο και, κατά τη γνώμη μου, όλοι θα έπρεπε να δοκιμάσουν να τον ολοκληρώσουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Μόλις περάσεις τη γραμμή του τερματισμού, είναι σαν να σε αγγίζει ένα μαγικό ραβδάκι και ξαφνικά αλλάζεις. Όποιος το πετυχαίνει, δεν είναι ποτέ ξανά ο ίδιος.
ΕΜΕΙΣ ΛΕΜΕ:
Το 1998, στο Πανευρωπαϊκο Πρωτάθλημα της Βουδαπέστης, η Μαρία σημείωσε Πανελλήνιο Ρεκόρ Μαραθωνίου Δρόμου, με 2:33:40, ρεκόρ που κρατάει μέχρι σήμερα!
Κείμενο: Αννυ Ζερβού